مصاحبۀ صدای امـریکا با احمـد رشیـد
٢٢ جدی (دی) ١٣٩١
عصر روز دوشنبه 31 دسمبر 2012، خانم ژیلا سمیعی، یکی از تهیه کننده ها وگرداننده های رادیو آشنای (صدای امریکا)، در پی مصاحبۀ که با احمد رشید، تحلیلگر و نویسندۀ پاکستانی، راجع به آیندۀ طالبان، روابط پاکستان با افغانستان و چگونگی تأثیرات خروج قوای بین المللی از افغانستان در 2014 داشت، نظروبرداشت محمدقوی کوشان مدیرهفته نامۀ امید رانیز درزمینه جویاشد، که فشردۀ هردومصاحبه دربرنامۀ رادیوآشنای صدای امریکاانتشاریافت. در زیر پرسشهاو پاسخ های خانم سمیعی ومدیر امید ونیزنظرات احمدرشید به خوانندگان گرامی پیشکش میشود:
سمیعی: آقای احمدرشیددرمصاحبه بارادیوآشناگفت: رهبران طالبان بایدرویای استقرارمجددامارت اسلامی طالبان راکه درآن ملامحمد عمرامیرالمومنین وحکمروای مطلق باشد، ازسربیرون کنند.
ازطرف دیگردرافغانستان جنگ بشدت ادامه داردو طالبان ضمن ردهرگونه مذاکرۀ مستقیم باحکومت افغانستان، خواستاراز سرنویسی قانون افغانستان هستند.آقای رشید، تقررسناتورجان کیری رابحیث وزیرخارجۀ امریکا، برمسایل افغانستان وروابط جانبین در ارتباط باپاکستان ومنطقه مفیدشمرده، ونیزازعدم تمایل امریکادر مذاکره باطالبان درقطرسخن گفته است. نظرشماآقای کوشان در این مواردچیست؟
کوشان: آقای احمدرشیدبعنوان یک تحلیلگراوضاع افغانستان و پاکستان، که عمق نظرودیدگستردۀ نسبت به اوضاع داردوهمچنان آگاه ازمسایل پشت پرده وروی پرده هست، تاجایی درین مواردبااو موافقه دارم، اما نسبت به اینکه آمدن آقای جان کیری بعنوان وزیر خارجه، فشارایالات متحده برطالبهاوعدم تمایل امریکادرمذاکرات قطر واینها نکات مهم وعمده درین زمینه هاباشد، من موافق نیستم، بخاطریکه طالبها آلۀ دست پاکستان اند، قولیست که جملگی برآنند، پاکستان یک ستراتژی ویک برنامه وراهبردبسیارسنجیده شده و پلان شده درموردافغانستان دارد، آنچه که برای سال بعداز2014 در قسمت افغانستان سنجیده، آنراامروزوفردا ترتیبش رانمیدهد. از روزیکه ایالات متحده وقوای ناتودرافغانستان داخل شدند، اینها سنجیدندوبرنامه ریزی کردندکه درفردای خروج نیروهای خارجی ازافغانستان، چگونه ازطالبهابعلاوۀ حقانی وبعلاوه افراد گلبدینی، عمق ستراتژیک خودرابهرنحوی که باشد تأمین بکند.
این ظواهرقضیه گمان میکنم که مارابه کژراهه میبرد، بخاطراینکه پاکستان باسیاستمداران بسیارآگاهی که دارد، ونبض جهان دردست شان است، باایالات متحده مامی بینیم به چه شکل دراوقات مناسب به اصطلاح کش میگیردوبازدوباره شُل میسازد!
مرکزراهبردی سیاست پاکستان وآی اس آی وجنرالهایش همه و حکومت ملکی آن، درلندن است، ولندن ازتمام کیف وکان افغانستان باخبراست، ازنازکیهایی که بین اقوام ومناطق ومذاهب وجوددارد، که خودش بسیاردرقرن هژده ونزده بنیانگذاراین استخوان شکنی هابوده، ازتمام اینها آگاه است. لهذامن باورکامل دارم که همانطوریکه مذاکرات پاریس به نتیجۀ نرسیدومن حیفم آمد که چرااپوزسیون سیاسی دولت افغانستان سرازپای نشناخته به دیداردوطالبی که درحقیقت نماینده های آی اس آی هستند، شتافتند وچیزی هم بدست نیاوردند. درمجموع نظرمن همین است.
سمیعی: امروزشاهدبودیم که پاکستان هشت طالب راکه حداقل دو نفرشان افرادسرشناس رژیم طالبان بود، آقای ترابی و والی هلمند دورۀ طالبان رهاکرد. آقای کوشان به نظرشماتمام این اقداماتی راکه می بینیم ازجانب پاکستان، آیااینهادرکل ظاهریست؟ رهاساختن این افرادآیا دال برین نیست که پاکستان واقعاًخسته شده ومیخواهددامن اقلاًطالبهای افغان راازکشورخودبربچیندتاخودش بتواندباطالبهای پاکستانی مقابله کند؟
کوشان: نظرمن کاملاً درجهت عکس فرموده شماست، بخاطریکه روابط هندوستان وپاکستان یک فاکتوربسیارعمدۀ درتصمیم گیری پاکستان نسبت به افغانستانست. اصولاًحضوربسیارملموس هندوستان درافغانستان وکمکهای معتنابهش به افغانستان، سخت برای پاکستان گران تمام شده وگران تمام میشود. اینکه طالبها تاحال چگونه سوق واداره شده وهمچنانکه آقای احمدرشیدخودش بیان کرده، اگرآی اس آی ازطالب دفاع نکند، دیگرطالبی وجودندارد، درحالیکه دیگر آی اس آیی وجودنمیداشته باشداگر طالب نباشد ! برای دفاع دو جانبۀ سرحدات شرقی وغربی خود، پاکستان به همین تروریستها سخت نیازمنداست به مثلا سپاه صحابه وطالبها وحقانیهاوگلبدینیها. اینهمه کشتاربین سنی هاوشیعه هاوسایرمعضلات همه ریشه درهمین سیاستهای پاکستان دارد. اینکه اگرآقای ترابی را وقتی بخاک کشید وبه تراب مالید واکنون آزادش میکند، کوچکترین ارزشی درروابط نخواهدداشت، واصولاً نبایدهیچکس انتظارنتیجه ازین اقدامات داشته باشد، زیرااصولاً داشتن عمق ستراتژیک وداشتن دست درازدرهمه امور افغانستان، شایدبه آن شکلی که دروقت رژیم طالبان بود، به آن طرز برهنه و وقیح و جسورانه نباشد، ولی مهره های بسیارقوی آی اس آی که درواقع درپوشش افراد گلبدین وطالبهاهستند، درقصر ریاست جمهوری افغانستان وجوددارندودرتمام زمینه هاسیاست آنها پیش برده میشود، واین به وضاحت به نظرمیرسد.
سمیعی: درینصورت همانطوریکه آقای احمدرشیدهم گفته، این جنگ آخرچه خواهدشد، این جنگ تمام عمرخواهدبود، که ازیک طرف مردم افغانستان که طعم آزادی ورأی اندازی راچشیده ونفس آرامی کشیده اند، دیگراینهاطالبهاراموقع نمیدهندکه بیایندودوباره حکومت سیاه وتاریک خودرابرآنهاحاکم سازند. پس به نظرشما آینده چه خواهدشد ؟
کوشان: وقتی ماپیش منظربعدازخروج قوای ناتووایالات متحده را پیش چشم خودمی آریم وبه این ایقان هم رسیده ایم که دست کم ده هزارسربازامریکا باشندۀ افغانستان برای مدت درازخواهندبود،
ولی هرچه قدراین فشارنظامی امریکا برطالبهاکه درواقع برپاکستان است، کاهش رونمامیشود، بهمان اندازه آنهاخودرابه مطلب نزدیکتر می یابند. اما اینکه آینده جنگ درافغانستان چه خواهدشد؟
ملت مظلوم افغانستان وقتی ازین حالت بدبختی ودربدری خلاص خواهد شدکه پاکستان مجازباشدازطرف قوای بین المللی وجامعۀ جهانی که ادارۀ افغانستان راغیرمستقیم دردست خودداشته باشد، به آسانی به بازارهای آسیای میانه برسد، عمق ستراتژیک درمقابل تهدید هندوستان داشته باشد، درآنصورت شایدکه یک آرامشی بوجود بیاید.
اینکه گفته شوداقوام دیگرقوی شده اند، نخیر، اقوام دیگرهمه خلع سلاح شدندهمه، این ددی آر وجمع کردن سلاح، بهمین خاطروضع روبوخامت گذاشت درشمال افغانستان، درجاهایی که دیگر طالب وجود نداشت، چون اسلحۀ مردم جمع شده بود، دوباره هسته های بسیارخردگذاشته شدکه حالامی بینیم که درسراسرشمال ایندسته ها بسیارباقوت خودظاهرشدندوحضوردارند.
نتیجۀ گیری من اینست که باخروج قوای خارجی، شایداگرپاکستان به این مرادبرسدکه درافغانستان دست بالاداشته باشد، جنگ کاهش یافته وبالاخره خاتمه بیابد.(پایان مصاحبه)
احمد رشید در صحبت با رادیوآشناگفته است: آنچه که طالبان رابه سوی صلح سوق میدهد، قضاوت منطقی خواهدبود.آنان میدانندکه دیگرنمیتوانندافغانستان راتسخیرکنند، حکومت قویترشده، اقوام غیر پشتون هم توانایی بیشترکسب نموده وهیچگاه خواهان ازدست دادن قدرت خودنخواهندبود درحقیقت طالبان بایک جنگ ختم ناشدنی روبروهستندکه نهایت آن ناکامی خواهدبود. آنان به این نتیجه رسیده اندکه درنقش یک قوۀ سیاسی بهترمیتوانندمنفعت ببرند.
احمدرشیدباتاییدگزارشهایی که گویاپالیسی دولت پاکستان بویژه ارتش وسازمان اطلاعات آنکشوردرقبال افغانستان تغییرکرده، می گوید:طالبان بدون حمایت پاکستان به جنگ ادامه داده نخواهند توانست. همزمان باتغییراحتمالی پاکستان، تقررجان کیری سناتور شناخته شدۀ امریکادرسمت وزیرخارجۀ امریکا، به باوراحمدرشیدمی تواندروندصلح درافغانستان رانیزروح تازه ببخشد.
احمدرشیدمیافزاید:ناکامی مذاکرات قطر، بی میلی وسرسری گرفتن این مسأله توسط امریکاییهابود.وزارت دفاع ایالات متحده نیزمخالف مذاکره باطالبان بود.بایدیک جبهۀ متحدشامل وزارت خارجۀ امریکا، اردوی آنکشوروادارات مختلف ازین مذاکرات حمایت کنند. ازجانبی هم ایالات متحده بایدموقف پاکستان رادر قبال طالبان وافغانستان تغییردهد، درضمن درداخل افغانستان هم باید روی این موضوع کارزیادصورت گیرد، زیرابعضی ازحلقات مخالف حکومت راضی به مذاکره باطالبان نیست.
منتشرۀ هفته نامۀ امید شمارۀ ٩٤٠ مورخ ٤ جنوری ٢٠١٣
برگرفته از تارنمای خاوران
به دیگران بفرستید
دیدگاه ها در بارۀ این نوشته
محمد قوی کوشان